SKAŁA

Z 1882 r. pochodzi wzniesiony w Skale dom mieszkalny nr 3, o czym świadczy odsłonięta inskrypcja w szczycie fasady budynku. Mieszkał w nim C.A. Forster, właściciel ziemski. Obiekt zaprojektowany na rzucie prostokąta jest dwutraktowy, z sienią na osi.
Cała budowla jest zwarta i nakryta dwuspadowym dachem, ceramicznym z powiekami. Na osi fasady znajduje się 2-osiowa, murowana facjata, zwieńczona trójkątnym szczytem. Między oknami facjaty wmurowano piaskowcową płytę z inskrypcją : MIT DER HILFE GOTTES / Z pomocą boską odbudował / ERBAUT VON C.A. FORSTER - 1852.
W elewacji głównej zachował się podział architektoniczny złożony z cokołu, pilastrów narożnych i wyznaczających oś wejścia oraz pasa gładkiego fryzu z rozetami. ściana facjaty również posiada dekorację architektoniczną.
Z oryginalnego wyposażenia budynku zachowały się : stolarka drzwiowa i częściowo okienna (krosnowe, podwójne okna facjaty). barwna posadzka lastrikowa, schody zewnętrzne i wewnętrzne oraz układ komunikacyjny.
Budynek wymurowano z kamienia i cegły oraz podpiwniczono. W piwnicach występują sklepienia odcinkowe, kolebkowe na gurtach o wykroju koszowym. Posesję od głównej drogi przez wieś oddziela oryginalne, żelazne kute ogrodzenie na wysokiej podmurówce.

PAWŁOWICE WIELKIE

Z 1584 r. pochodzi wzniesiony z cegły renesansowy dwór w Pawłowicach Wielkich. Wewnątrz do naszych czasów przetrwały sgraffita i bogata kamieniarka. Zespół folwarczny w Pawłowicach należący do rodziny von Richthofen powstał w II połowie XIX w. i na początku XX w.

Budynki tylko częściowo ustawione są w regularny czworobok. Trzy z nich zlokalizowane są na pn. - wsch. od pałacu a jeden (obora) znajduje się poza czworobokiem. Niektóre murowane są z kamienia i cegły, inne wyłącznie z cegły.
Nakryte stromymi, ceramicznymi dachami, posiadają zachowaną bez większych zmian bryłę, konstrukcję więźby, sklepień . Na zespół składają się następujące budynki:
- oficyny mieszkalne nr 26B i 26D
- budynek mieszkalno - gospodarczy nr 26 C
- obory I, II, III
- stajnia
- chlewnia
- stodoły I, II
Całość otacza kamienny mur.

BIERNATKI

Cmentarz parafialny w Biernatkach założono w XIV w. w związku z budową kościoła, powiększono natomiast w 1888 r. Do naszych czasów przetrwały nagrobki z XVIII w. Starodrzew lipy rozmieszczony wzdłuż murów cmentarnych spełnia role osłony i jest liczącym się składnikiem krajobrazu.

KĘPY

Kościół filialny pw. Podwyższenia Krzyża św. w Kępach wzniesiono w średniowieczu, o czym świadczy rozplanowanie oraz fragmenty dawnego wątku murów.
W 1755 r. przebudowano go gruntownie ( wg daty na chorągiewce ). Przy bramie w murze kościelnym znajduje się pokutny krzyż pochodzący z XV w. Obiekt wraz z murem stanowi typowy przykład niewielkiego wiejskiego kościoła na Śląsku.
Otaczający kościół cmentarz, porośnięty urozmaiconym drzewostanem o wybitnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych założono w XIV w.

KOSISKA

Na uwagę zwiedzających zasługuje kościół parafialny pw. Św. Piotra i Pawła w Kosiskach z drugiej połowy XVIII w. wzniesiony na miejscu wcześniejszego z XVI w. Zachował się tu barokowy ołtarz i drewniana ambona z początku XVIII w. Na starszą wygląda kamienna chrzcielnica ( XIV w. ) . Najprawdopodobniej została ona przeniesiona tu z innego obiektu. W XIX - XX w. przebudowano go w modnym wówczas stylu neobarokowym.

Cennym zabytkiem jest również cmentarz założony w XVI w. wraz z zachowanym murem cmentarny z XVI w. , pięknie wykonana płyta epitafijna z 1551 r. i brama z 1572 r. Walory całości podkreśla skupienie osłonowe złożone z lipy, kasztanowca i jesiona.

SOBOLEW

W III ćwierci XIX w. w Sobolewie powstał na planie prostokąta dwukondygnacyjny pałac z poddaszem. Budowla ta posiada elewacje główne siedmioosiowe, boczne natomiast trójosiowe.
W fasadzie pałacu znajduje się ryzalit zwieńczony trójkątnym tympanonem, w elewacji zaś ogrodowej schody z obramowaniem czułkami. Wewnątrz zachowała się bogata stolarka drzwiowa. Pałac reprezentuje typ niewielkiej rezydencji szlacheckiej. W dekoracji wykorzystano neorenesansowy repertuar form.

POSTOLICE

Malowniczo usytuowany na wzniesieniu w centrum wsi kościół pw. Św. Marcina pochodzi z XV w. lub z początku XVI w. Ta niewielka świątynia wybudowana z kamienia i cegły świadczy o zamożności ówczesnych mieszkańców tych terenów.
Wewnątrz zachował się noszący charakterystyczne cechy stylu barokowego bogato dekorowany ołtarz główny i nieco skromniejszy ołtarz boczny.
Godna uwagi jest bardzo piękna rzeźba gotyckiej madonny - nie mająca sobie na terenie gminy równej i równie cennej. Najprawdopodobniej pochodzi ona z nieistniejącego ołtarza skrzyniowego być może z poza obszaru gminy i znalazła się w ramach przenosin obiektów po roku 1945.
Wokół kościoła rozpościera się cmentarz parafialny pochodzący z XIV w. cenny z uwagi na starodrzew lipy rosnącej wzdłuż murów cmentarnych.

Strona |1|2|3|4|5|